Η ανάπτυξη ενός τόπου βασίζεται στην εκμετάλλευση των φυσικών του πόρων, που προέρχονται από: την ατμόσφαιρα, το έδαφος, το νερό και το γεωλογικό υπόβαθρο. Η υπέρ-εκμετάλλευση αυτών των πόρων όμως επιβαρύνει το περιβάλλον και τα οικοσυστήματα, με σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες. Επί σειρά δεκαετιών δεν είχε γίνει αντιληπτή η σημασία του περιβάλλοντος για τον πολιτισμό μας, αλλά και η ευαισθησία του στις επιτελούμενες αλλαγές. Δεν δόθηκε η δέουσα προσοχή στην παρακολούθηση της επίδρασης των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων στο περιβάλλον και δεν μελετήθηκαν σε βάθος οι παράγοντες που ελέγχουν την εξέλιξη των βιοτικών και αβιοτικών παραμέτρων του.

Οι χρήσεις γης και φυσικών πόρων έχουν διαφοροποιηθεί σημαντικά και εντατικοποιηθεί υπέρμετρα σήμερα σε σχέση με τον προηγούμενο μισό αιώνα προκαλώντας σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στα οικοσυστήματα και στον άνθρωπο. Στην Ελλάδα, δεν υπάρχει συντονισμένη και συστηματική λειτουργία δικτύων περιβαλλοντικών μετρήσεων, που είναι απαραίτητες για την κατανόηση των φυσικών διεργασιών και φαινομένων και την ολοκληρωμένη περιβαλλοντική διαχείριση.

Η συστηματική παρακολούθηση των περιβαλλοντικών μεταβλητών πεδίου και η ολοκληρωμένη διαχείριση του περιβάλλοντος είναι βασικές προϋποθέσεις για μια ορθολογική ανάπτυξη. Ο σωστός σχεδιασμός μέτρων πρόληψης της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, η αποκατάσταση των φυσικών πόρων και της βιοποικιλότητας, αλλά και η αποτελεσματική προστασία των υποδομών είναι αναγκαίο να βασίζονται σε βαθιά κατανόηση των μηχανισμών που ελέγχουν την εξέλιξη του φυσικού περιβάλλοντος. Η κατανόηση των μηχανισμών, ο σχεδιασμός εύστοχων μέτρων και η επιτυχής εφαρμογή τους είναι απαραίτητο να στηρίζονται σε  αξιόπιστα δίκτυα μετρήσεων των μεταβλητών των φυσικών πόρων και της βιοποικιλότητας, όπως και σε σωστά σχεδιασμένες και προσβάσιμες σε όλους βάσεις δεδομένων. Η ανάγκη αυτή γίνεται επιτακτικότερη λόγω των σοβαρών περιβαλλοντικών αλλαγών, κυρίως των χρήσεων γης και του κλίματος, οι οποίες έχουν αρνητικές επιπτώσεις στους διαθέσιμους φυσικούς πόρους.